Tradities en Cultuur



16 – Begrafenisrituelen 2 : De wake

Begrafenis van Yap Tiauw Siong, Semarang, 1953
(foto, welwillend ter beschikking gesteld door Yap Kioe Bing).

Zolang de kist in huis was werd een voortdurende wake gehouden. Deze kon vijf tot zeven dagen duren, en zelfs langer wanneer de dode heel vermogend was of een hoge positie had gehad. De datum en duur van belangrijke rituelen werden vastgesteld door de astroloog en werden nauwkeurig gevolgd om niet alleen het welzijn te verzekeren van de overledene, maar ook dat van de nabestaanden.

Familieleden en bekenden konden op ieder moment van de dag aan de wake deelnemen, maar de meesten deden dat in de avonden. Bezoekers werden voorzien van eten en drinken, en vaak was er voor de bezoekers gelegenheid voor een kaartspel. Familieleden hielden de nachtelijke wake.

Soms was er gedurende de wake een klein Chinees orkest aanwezig. Het orkest kon bestaan uit een klarinet, een fluit, een viool, gongs en cymbalen die ‘pat im’ (八音) werden genoemd. De klarinet liet een kenmerkend klaaglijk geluid horen en gaf daarmee een droeve klank aan het geheel. Was er een orkest aanwezig dan werd dat vaak beschouwd als een aanwijzing dat het een traditionele begrafenis betrof.

De foto laat een jonge bediende zien die gedurende de wake drank serveerde aan de gasten. Een kleine offertafel is zichtbaar bij de hoofdingang van het woonhuis. De tafel was versierd met een ‘tokwi’(桌围) , een altaarvoorstuk. De hoofdingang was voorzien van een draperie van ongebleekte katoen. De gasten konden op de veranda aan lange tafels zitten. De voorgrond was gevuld met de vele kransen van rouwbeklag.

Christopher Ng, december 2018

Bronnen:
Tan, G.L. (1963):
The Chinese of Sukabumi: a study of social and cultural accommodation, New York: Monograph Series.
Wibisono, L., Northmore, M., Tjahyadi, R. And Jonathan, M. (eds) (2012):
Indonesian Chinese Peranakan: a cultural journey, Jakarta: Indonesian Cross-Cultural Society and Intisari.