Auteur: Dick Iskandar

Verslag lezingenmiddag en opening Peranakan tentoonstelling
Op 16 april organiseerde het CIHC in samenwerking met het Museum Volkenkunde een lezingenmiddag ter gelegenheid van de opening van de tentoonstelling ‘Verbinding tussen twee culturen: Chinezen uit Indonesië in Nederland’ en de officiële overdracht van de poststukkencollectie van dhr. Han. T. Siem aan het CIHC. Het evenement werd mede mogelijk gemaakt door ondersteuning van het KITLV. Ondanks de korte periode van aanmelding was de zaal volledig bezet met 175 gasten. Dank aan Wiwi Tjiook en Onnie Tjia voor het werk dat zij hebben verzet.

BOEKBESPREKING SIH KHAY HIE
Interview door Herman de Boer met schrijfster Patricia Tjiook-Liem
De middag werd geopend met een interview van Patricia Tjiook-Liem door Herman de Boer, voormalig conservator van het museum. Na een paar introducerende vragen over de totstandkoming en doelstelling van het CIHC ging hij in op de recente publicatie van Patricia Tjiook-Liem: Sih Khay Hie, een firma en een familie, Amsterdam 2015. De firma Sih Khay Hie was jarenlang een begrip in de stad Semarang. De geschiedenis van het bedrijf, beschreven vanaf de oprichting door de overgrootvader van de schrijfster tot en met de teloorgang van de firma in de jaren zeventig vormt de kern van het boek. Daarnaast schenkt de schrijfster op thematische wijze aandacht aan de behuizing van de Chinezen in Semarang, de tradities binnen het familieleven en de grotere sociale context van de peranakan samenleving. Ook persoonlijke herinneringen komen aan bod en worden met veel warmte en gevoel voor humor door haar verteld.

CHINESE CORRESPONDENTIE in NEDERLANDS-INDIË (1865-1949)
De ontwikkeling en de activiteiten van de Chinese bevolkingsgroep in Nederlands-Indië aan de hand van hun correspondentie (1865-1949). Lezing door  Dhr. Siem.
Han T. Siem M.D. (Bandung 1939) werkte na zijn studie geneeskunde in Amsterdam gedurende meer dan dertig jaar als medisch microbioloog. Hij doceerde meer dan twintig jaar Diagnostische Bacteriologie en Infectieziekten aan de HAN-Universiteit in Nijmegen. In 1998 werd hij benoemd tot erelid van de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie. Sinds zijn pensionering in 2000 woont hij in Clearwater, Florida, USA.
De collectie Siem Tjong Han omvat correspondentie afkomstig van, respectievelijk gericht aan de Chinese bevolkingsgroep in Nederlands-Indië over de periode 1865-1949. De correspondentie geeft een indruk van de sociale geschiedenis van deze bevolkingsgroep.
Tjong Han Siem was voor de overdracht van zijn collectie aan de Universiteitsbibliotheek Leiden speciaal overgekomen uit Florida. Zijn lezing over een eeuw van ontwikkeling en gebruik van post in het voormalige Nederlands-Indië voor privé gebruik maar in steeds grotere mate ook voor commerciële doeleinden in de Chinese samenleving illustreerde hij  rijk met de meest belangwekkende  en curieuze voorbeelden uit zijn uitgebreide collectie.

BRUIDSKOSTUUM en ANDERE GESCHENKEN van de familie KAN-TAN-HAN
Lezing door Francine Brinkgreve
Drs. Francine Brinkgreve is conservator van de afdeling Insulair Zuidoost-Azië van Museum Volkenkunde. Zij heeft Culturele Antropologie gestudeerd aan de Leidse Universiteit. Naast onderzoek naar de collecties van het museum houdt zij zich bezig met samenwerkingsprojecten met het Museum Nasional Indonesia in Jakarta.
Drs. Brinkgreve bracht verslag uit over het tot stand komen van deze tentoonstelling, vanaf de aanleiding (schenking van Sioe Yao Kan en oprichting van zijn Fonds) tot het uiteindelijke resultaat.
Daarnaast gaf zij een uitgebreid college over de topstukken in de tentoonstelling, de rol die deze voorwerpen speelden in de familie van meneer Kan en over alle motieven die erop te zien zijn, zoals de draak. Tot slot noemde zij de medewerker die in belangrijke mate heeft bijgedragen aan de tentoonstelling: Joke Leijfeldt. Zij selecteerde peranakan voorwerpen uit de eigen collectie, die konden aansluiten bij de schenking van dhr. Kan en schreef de teksten. Ook foto’s van de collectie van dhr. Kan, nu in beheer bij de UB Leiden, werden bekeken en geselecteerd. Aan de aankleding van de tentoonstelling werd veel zorg besteed. Joke Leijfeldt vond op internet het patroon van vloertegels dat zij herkende uit het Indië van toen, en dat patroon bleek precies hetzelfde als dat van de vloertegels in de foto’s van de familie Kan. Dit detail illustreert op treffende wijze de  vruchtbare samenwerking tussen de collecties van het Museum Volkenkunde, het CIHC onder auspiciën van het KITLV en de universiteitsbibliotheek Leiden.

Na afloop van de lezingen werd het publiek uitgenodigd om de officiële overdracht bij te wonen van de collectie Siem Tjong Han aan de collectie van het CIHC/KITLV in beheer bij de Universiteitsbibliotheek Leiden. De ondertekening vond plaats door dhr. Siem Tjong Han en Kurt de Belder, directeur Universitaire Bibliotheken Leiden.
Vervolgens opende met een korte toespraak Stijn Schoonderwoerd, directeur van het Museum Volkenkunde, de tentoonstelling ‘Verbinding tussen twee culturen: Chinezen uit Indonesië in Nederland’. De tentoonstelling is te bezichtigen tot en met mei 2016.