Tradities en Cultuur

Foto : Begrafenis van Liem Bong Lien, Pasuruan, 1918
(foto welwillend ter beschikking gesteld door Ing Lwan Taga).

Volgens traditie werd de wake gehouden in de woning van de overledene. Na overlijden werd de dode eerst volgens een bepaald ritueel gewassen en daarna gekleed. Voor hen die gesteld waren op bijzondere tradities, hield dat in dat hij ook gekleed werd in een jas dat een ‘siusah’, (寿衫) een langleven-kledingstuk, werd genoemd. Slechts volwassenen mochten gekleed zijn in zo een rijk geborduurde jas in Chinese stijl. Het lichaam werd daarna in een lijkkist, een ‘siupan’ (寿板) geplaatst. Letterlijk betekende ‘siupan’ een ‘langleven-plank’.

De kist werd vaak in de belangrijkste kamer van het huis geplaatst, met de voeten van de overledene naar de hoofddeur gericht. Vóór de kist werd dan een kleine tafel geplaatst met de foto van de overledene, een ‘hiolo (香爐) of een houder voor wierookstokjes, twee kaarsen en soms ook wat offerandes. De plaats waar de dode rustte was vaak versierd met bloemen van familieleden, vrienden en bekenden. De kist werd soms bedekt met een geborduurd Chinees overkleed, vaak in de sombere kleuren blauw, groen en paars. Soms was de kist versierd met bloemen, maar meestal werd deze achterwege gelaten.

De foto laat een unieke vermenging van culturen zien: wij zien een lijkkist in Chinese stijl, gemaakt van hardhout met verschillende lagen draperieën in westerse stijl met franjes en rozetten, geplaatst voor het voorouderlijk altaar. De kist rustte op een curieus onderstel met knielende tijgers en stond in een kamer met een mix van oosterse en westerse elementen. Kijken wij voorbij deze uiterlijkheden, dan waren de traditionele begrafenisrituelen fundamenteel Chinees met invloeden van het Confucianisme, het Taoisme en het Buddhisme. Het weerspiegelde de psyche van de Chinees, de Chinese ziel.

Christopher Ng, november 2018

Bronnen:
Tan, G.L. (1963):
The Chinese of Sukabumi: a study of social and cultural accommodation, New York: Monograph Series.
Wibisono, L., Northmore, M., Tjahyadi, R. And Jonathan, M. (eds) (2012):
Indonesian Chinese Peranakan: a cultural journey, Jakarta: Indonesian Cross-Cultural Society and Intisari