Tradities en Cultuur

Echtpaar in een kostuum in westerse stijl en in ‘kebaya encim’. Jogjakarta, 1930. KITLV 50437. Zie Volledige afbeelding onderaan

De witte kanten kebaya was midden 19de eeuw een Europese uitvinding. Het was een verkorte versie van de ‘baju panjang’ en werd gedragen met een ‘batik Belanda’ sarong. Het werd exclusief gedragen door Europeanen en Euraziaten en werd geassocieerd met prestige en een bevoorrechte positie.

Nadat niet-Europeanen vanaf 1910 niet langer beperkt werden in hun kledingkeuze begonnen Chinese vrouwen hun versie van ‘kebaya Belanda’  te dragen. Deze versie, bekend als de ‘kebaya encim’, had aan de voorkant lange schuine zomen met punten. De kleur bleef wit, ook al was deze kleur voor Chinezen de kleur van diepe rouw.

Meer bewerkte kebaya’s werden afgezet met Europees kant en gedragen met fijne, kleurige batik sarongs die in Peranakan-ateliers waren vervaardigd. Thuis werden eenvoudige versies gedragen. Vanaf 1930 kwamen er kebaya-versies van gekleurde voile versierd met machine-borduurwerk.

Vanaf de twintiger jaren werden kebaya’s en sarongs onder Euraziaten en Europeanen minder populair. Men beschouwde ze als te ‘lokaal’. Spoedig werd deze kleding niet meer gebruikt, het verloor zijn plaats in de koloniale publieke ruimte.

Christopher Ng

Mei 2021

Dit artikel is onderdeel van een 10-delige series. Elke eerste dag van de maand zal er een nieuw artikel worden gepubliceerd, vanaf oktober 2020 tot juli 2021. De bibliografie van de volledige serie kan hier worden gevonden.