Foto met Verhaal

Fragment van de foto. Volledige foto is onderaan te vinden.

Op deze foto ben ik (rechtsonder) zes jaar oud en strooimeisje bij het huwelijk van mijn tante in Semarang. Tante Lhin is het jongste zusje van mijn moeder. Lang heb ik als vanzelfsprekend aangenomen dat de foto werd genomen na de Japanse bezetting. Pas kortgeleden hoorde ik tot mijn verrassing van Mayke, de dochter van tante Lhin dat het huwelijk plaats had gevonden op 10 mei 1945, drie maanden vóór de capitulatie van Japan. Steeds heb ik de Japanse bezetting die ik als klein kind meemaakte geassocieerd met oorlogsactiviteiten en daar viel een bruiloft niet onder. Nu realiseer ik mij dat in oorlogstijd voor velen het gewone leven zo goed en zo kwaad als het ging moest doorgaan, en dat huwelijken dan ook werden gesloten.

Tijdens de Japanse bezetting had ons gezin onze woonplaats Cheribon met achterlating van woonhuis en fabrieken moeten verlaten. Wij brachten de oorlogsjaren in Semarang door, waar wij in de Chinese wijk woonden. Semarang, een grotere stad was veiliger en waarschijnlijk een voor de hand liggende keuze omdat mijn grootouders van moeders kant daar woonden. Pas na de Japanse bezetting kreeg mijn vader de twee geconfisqueerde fabrieken terug, niet het woonhuis. Dat werd door het Indonesische leger gebruikt.

Mijn grootouders hadden in die bezettingsjaren nog twee dochters thuis, de jongere zusjes van mijn moeder, tante Giam en tante Lhin, die nog niet getrouwd waren. Regelmatig kwamen Japanse legerofficieren langs en uit vrees dat bij deze onverwachte bezoeken de twee meisjes in beeld kwamen, moesten zij zich dan snel verstoppen. Het huis van mijn grootouders grensde met een muur met tussendeur aan het huis van de buren die een melkerij hadden. Aan de andere kant van de muur was de stal met de melkkoeien en de twee meisjes moesten op zulke momenten snel door de tussendeur naar de buren en zich daar tussen de koeien verbergen totdat de kust weer veilig was. Hoe lang de oorlog nog zou duren wist niemand, maar mijn grootouders maakten zich grote zorgen over hun twee nog ongetrouwde dochters. De situatie kon alleen worden opgelost als beide meisjes trouwden. Gelukkig bleken er voldoende geschikte huwelijkskandidaten te zijn, maar twee huwelijken binnen hetzelfde jaar kon volgens de tradities niet, daar rustte geen zegen op.  Het oudere zusje tante Giam trouwde op 21 december 1944 en tante Lhin volgde op 10 mei 1945. Mijn toevallige aanwezigheid in Semarang maakte mij geschikt om als strooimeisje, lopend voor het bruidspaar bloemblaadjes te strooien bij het huwelijk van tante Lhin. Voor de familie moet het een feestelijke dag zijn geweest, mijn debuut als strooimeisje was, zoals ik het mij herinner, een verwarrende ervaring. Het zou de eerste en laatste keer zijn.

Met dank aan Mayke Soeselonadi.

Patricia Tjiook-Liem

13 oktober 2021