Foto met Verhaal

Op 15 oktober 1964 speelde het Amateur Orkest van Djakarta in het hoofdstadion van het sportcomplex van Djakarta. Hierin speelden mijn vader en ik mee op cello. Op de foto zitten wij tweede rij in het midden. Dit orkest bestond ca. 15 jaar en was in die jaren van een klein kamerorkestje uitgegroeid tot een volwaardig symfonieorkest. In de beginjaren oefende dit orkest in de voorgalerij van ons huis aan Dj.Teuku Umar 13. De grootste toename was in de laatste 5 jaren mede door financiële hulp van BAPERKI (Badan Permusjawaratan Kewarganegaraan Indonesia) een massa organisatie die tot doel had het integreren van personen uit verschillende groeperingen in de Indonesische samenleving met de Indonesische nationaliteit. Hoewel het oorspronkelijk niet gefocust was op Chinese groeperingen bleek de meerderheid toch uit ‘peranakan’ groeperingen te bestaan zoals PERWITT (Persatuan Warga Indonesia Turunan Tionghoa), PERWANIT (Persatuan Warga Indonesia Tionghoa) en PERTIP (Perserikatan Tionghoa Peranakan). Ook was de opzet niet uitgesproken politiek rechts of links. Later probeerde echter de ambassade van de Volksrepubliek China er een steeds grotere vinger in de pap te krijgen. Zo werden de orkestleden geregeld uitgenodigd voor activiteiten op de ambassade.

Op 15 oktober 1964 was het orkest zo groot geworden dat het niet langer paste in de “Gedung Kesenian” (ook bekend als Schouwburg Weltevreden) van de stad Djakarta en daarom werd er uitgeweken naar het hoofdstadion van het sportcomplex dat de naam had gekregen: “Gelora Bung Karno Stadion Senajan”. Op de foto staan vooraan de solo violist, de solo vocalist en de solo pianist. De laatste was tevens de dirigent van het orkest. Het merendeel van de orkestleden waren Chinese Indonesiërs. Het koor bestond uitsluitend uit Chinezen en er zongen zelfs leden van de Baperki Universiteit (Universitas Res Publica) en de Chinese Ambassade mee. Het concert was zo’n succes dat het zelfs op de nationale tv kwam met als resultaat dat de orkestleden op straat werden herkend en geprezen.

Als contrast, een jaar later had inmiddels de communistische coup van 30 september 1965 plaats gevonden en was Baperki verboden, de Universiteit in brand gestoken, en de leden van Baperki zonder vorm van proces gevangen gezet; alles onder de beschuldiging meehelpen met de communistische coup. Deze beschuldiging of zelfs maar enige relatie tussen Baperki en de communistische partij is echter nooit bewezen. Ook van de orkestleden waren sommigen opgepakt en gevangen gezet. De anderen waren naar China gevlucht of probeerden zoals mijn familie naar Nederland te komen. Daarbij hadden diegenen die naar China gevlucht waren dubbel pech, immers ze belandden daar midden in de culturele revolutie. Een voorbeeld was dr. Sie Boen Liep, een internist en violist. Hij was de grote organisator van het Amateur Orkest en was van het begin erbij geweest. Het laatste wat we van hem hebben gehoord was dat hij niet meer viool mocht spelen en dat zijn viool kapot geslagen was.

Sioe Yao Kan, Augustus 2012