Foto met Verhaal

Bij het opstellen van een stamboom gingen we in eerste instantie uit van onze directe voorouders. Mijn grootvader van moeders kant was Tan Tjoen Lee. In officiële stukken werd hij vermeld als T.L. Tan junior. In het adresboek van Nederlands-Indië kwam de naam T.L. Tan echter twee keer voor, namelijk T.L. Tan jr. en ir. T.L. Tan sr. Zo kwam al snel de vraag wie was dan toch ir T.L. Tan senior? T.L. Tan sr. bleek Tan Tjoen Liang te zijn, de oudste broer van mijn grootvader. Wat wisten we van deze broer? Navraag bij neven en een zoektocht door oude studiegidsen van de TH Delft en historische kranten leverde het volgende overzicht:

Tan Tjoen Liang wordt geboren op 3 maart 1863 in Buitenzorg. Zijn vader is de kapitein der Chinezen in Buitenzorg Tan Goan Piauw, zijn moeder is Thung Leng Nio. In 1877 doet hij toelatingsexamen voor de HBS bij KW III in Batavia en in 1883 slaagt hij voor zijn eindexamen. Hij gaat onmiddellijk naar Nederland, naar Delft waar zijn verschijning kennelijk ook als bijzonder wordt ervaren.

In die tijd woont hij bij de familie van Rijn aan de Oude Delft 135 zoals uit de studentenalmanak van Delft blijkt. Hij gaat in Delft studeren in 1884 en doet werktuigkunde. Hij komt voor in de Delftse Studentenalmanak van 1885 tot en met 1889. In de almanakken wordt in 1885 eerst cwi (civiele werktuigkunde) vermeld achter zijn naam, in 1886 staat er ci (civiel ingenieur). Vanaf 1887 tot 1889 staat er wi (werktuigkundig ingenieur). In 1888 wordt vermeld dat hij is geslaagd voor het B examen Werktuigkunde. Tussen 1885 en 1889 komt zijn naam ook nog voor bij Disputen en Gezelschappen. Hij is eerst lid, later secretaris en daarna voorzitter van F.C.Q.D. (Forte Citius Quam Dolo). Verder is hij nog betrokken bij een of ander toneelspel dat ‘Moslim’ heet. Tan Tjoen Liang speelt dan Mohammed, twee medestudenten zijn Aboe Bakr en Omar.

In 1890 komt hij niet meer in de Studentenalmanak.voor. Er heeft ook nog geen examen C plaatsgevonden. Hij kan dan nog geen ingenieur zijn. Op zijn kaart van de Burgerlijke Stand staat hij op het adres van Oude Delft 135 ingeschreven, en bij vertrek uit de gemeente staat vermeld: VT 1890. Kennelijk was hij snel vertrokken en heeft hij zich niet afgemeld. Waarschijnlijk is hij halsoverkop teruggekeerd naar Buitenzorg omdat zijn vader Tan Goan Piauw eind 1889 is overleden. Tan Tjoen Liang wordt aangesteld als voogd over zijn minderjarige jongste broer Tan Tjoen Lee. Voor de zekerheid doorzoeken we nog een aantal jaargangen van de Studentenalmanak en ja hoor, in 1893/94 komen we hem weer tegen, nu wonend aan de Koningstraat 26 in ’s Gravenhage. Tan Tjoen Liang is terug in Nederland. Aangezien in datzelfde jaar zijn jongste broer Tan Tjoen Lee ook naar Nederland komt om in Haarlem aan de Handels-HBS te gaan studeren hebben zij mogelijk samen gereisd. Dit wordt later bevestigd in deze krantenberichten:

In 1895 wordt hij vermeld bij de geslaagden voor het examen C voor Werktuigkundig Ingenieur. Tan Tjoen Liang is hiermee de eerste in Nederlands-Indië geboren Chinees die een ingenieurstitel in Delft haalt.

Als hij in 1895 als ingenieur naar Indonesië terugkeert komt hij op de passagierslijst voor samen met zijn broer Tan Tjoen Keng. Deze broer heeft niet in Nederland gestudeerd. Het verhaal gaat dat Tan Tjoen Keng halsoverkop naar Europa heeft moeten reizen omdat zijn broer Tan Tjoen Lee in de problemen zat in Genua of Marseille. Kennelijk kon Tan Tjoen Keng zich toen makkelijker naar Genua of Marseille begeven dan Tan Tjoen Liang?

Uit het huwelijk van Tan Tjoen Liang met Jo Yam Nio wordt op 30 april 1900 in Buitenzorg een dochter geboren: Tan Twan Nio of Jessy (Henriette Hortense). Later volgen nog drie zoons Harry, Charlie en John. Op 28 maart 1923 overlijdt Tan Tjoen Liang. We vinden later een overlijdensbericht in het Algemeen Handelsblad van de hand van zijn neef Tek Tsjoan die in Delft studeert.

In een In Memoriam wordt uitgebreid stilgestaan bij het feit dat hij de eerste in Nederlands-Indië geboren Chinees was die in Delft had gestudeerd en zijn ingenieurstitel had behaald. En hoe hij als bescheiden man zich voornamelijk bezig heeft gehouden met het beheer van de Tegal Waroelanden waarvan hij directeur en mede-eigenaar was.

Sioe Yao Kan, Maart 2015